Al utilizar Celtiberia.net, asumes, por tu honor, no hacer uso de las informaciones aquí publicadas para destruir, expoliar ni realizar actividades ilegales relacionadas con el patrimonio, en ninguno de los lugares aquí detallados.

A CORUñA Aranga
22 de nov. 2007
Clasificación: Dolmen
Información mantenida por: Onnega
Mostrada 21.355 veces.


Ir a los comentarios

Medoñas de la Serra do Galiñeiro

Siguiendo la clasificación de Vaquero Lastres y Criado Boado (1) presentamos otro caso de asociación entre túmulos megalíticos y caminos prehistóricos, en que la disposición de ambos es a lo largo de la dorsal de una sierra, exactamente igual al caso de las mámoas de la Serra da Faladora que habíamos introducido en Un camino prehistórico: Camiño dos arrieiros.

Además de la situación en dorsal, algunas de las medoñas de la Serra do Galiñeiro se localizan en un cruce de caminos, lo que nos sirve para mostrar otro tipo de ubicación que los autores mencionados denominan “en cruz”:

“La «cruz» es un concepto que en gallego y en Galicia se refiere al cruce de caminos de cierta entidad, y que puede coincidir, además, con un cruce fisiográfico o topográfico. […] es la figura que resulta de la intersección de dos «cordas» o bien de una de éstas con sus «dorsales» más importantes; supone, en definitiva, el cruce de dos líneas de tránsito de cierta entidad. […] Generalmente se han realzado con la construcción de un «cruceiro» o, incluso, de una ermita y, además, poseen una destacada importancia dentro del folklore. La aparición de túmulos y necrópolis importantes en esta situación significa una vinculación señera con esa clave de tránsito”.

http://i74.photobucket.com/albums/i269/onnega/Galieiro2.jpg

En la imagen del SIGPAC se observan claramente, en la esquina superior izquierda, por lo menos dos de los numerosos túmulos que recorren la dorsal hacia el afloramiento granítico (esquina inferior derecha de la foto) donde está enclavada la ermita de San Vitorio con el cruceiro.


(C) Onnega. Ermita de San Vitorio y cruceiro.

El folklore asociado al lugar viene determinado por numerosas pías en el afloramiento, una de ellas con forma de enorme huella, que recibe el nombre de “Pegada de Roldán”.

http://www.celtiberia.net/imagftp/U5404-Roldán.jpg.jpg

(C) Facio. Pegada de Roldán.

Entra dentro de lo posible que la advocación a San Vitorio no sea más que una cristianización de un topónimo Fitorio, “hito, o mojón de límites”. Sirva como ejemplo uno entre los muchos documentos de delimitación que recogen el término con la evolución española: “subió más arriba al collado que dizen del Hituero, donde halló un mojón antiguo en una piedra baxa llana, e hizo hazer dos cruzes…” (2).

La asociación de los túmulos a vías de tránsito que discurren por dorsales está estrechamente relacionada con la cuestión liminar, seguramente porque las divisorias conforman, y son utilizadas como, un límite natural. Ya habíamos visto que los de A Faladora separaban los términos municipales de Mañón y Ortigueira, y éstos de Galiñeiro son límite entre los ayuntamientos de Aranga (provincia de A Coruña) y Guitiriz (provincia de Lugo).

Un estudio que llevaron a cabo los autores y Cerqueiro Landín en la Serra do Bocelo (Toques, A Coruña) “permite verificar que las áreas de enterramiento megalítico coinciden con las áreas de caza de las comunidades paleolíticas y epipaleolíticas”. Y aunque los autores no deducen de ello un uso continuo de estas áreas por parte de la población, yo creo que podría plantearse como hipótesis, y de hecho ellos más o menos es lo que acaban sugiriendo. En mi opinión el proceso pudo haber sido así: las referencias visuales naturales (afloramientos de la dorsal) o artificiales (hitos, depósitos de víveres) que balizaban o señalaban de alguna forma los caminos que usaban los grupos paleolíticos y epipaleolíticos en sus desplazamientos pudieron haber sido la causa que motivó la costumbre de ubicar los túmulos megalíticos en esos mismos lugares, donde previamente ya había elementos simbólicos para el grupo. Extraigo dos citas del artículo que reflejan esta línea argumental, siguiendo a Bradley (3) nos dicen que hay “intención consciente de emplazar un monumento tomando como factor dominante de vinculación la existencia de un monumento previo”, y “se puede definir como un factor de emplazamiento uniforme la vinculación de los monumentos a cierto elenco de elementos naturales señeros”.

http://www.celtiberia.net/imagftp/U5404-Medoñas.jpg.jpg

http://www.celtiberia.net/imagftp/U5404-Medoñasgali.jpg.jpg

(C) Onnega. Medoñas.

(1) FELIPE CRIADO BOADO y JACOBO VAQUERO LASTRES: “Monumentos, nudos en el pañuelo. Megalitos, nudos en el espacio: Análisis del emplazamiento de los monumentos tumulares gallegos”, Espacio, Tiempo y Forma, Serie I, Prehist. y Arqueol., t. 6, 1993, págs. 205-248.

(2) Año 1489, Ávila. Fuente: base de datos del CORDE, http://corpus.rae.es/cordenet.html

(3) Según Bradley “los «cursi» del neolítico británico, construidos por primera vez hacia el 3300 a. C, han servido como focos de construcciones posteriores en sus alrededores, primero «henges» y después túmulos, durante el III milenio y principios del II”.


El poblamiento fue geoposicionado por Onnega.


Volver arriba

Comentarios

Tijera Pulsa este icono si opinas que la información está fuera de lugar, no tiene rigor o es de nulo interés.
Tu único clic no la borarrá, pero contribuirá a que la sabiduría del grupo pueda funcionar correctamente.


  1. #1 jfca 06 de dic. 2007

    Si la memoria no me falla el documento que cité, y recorté, pero a saber donde lo puse, lo extraje de un suplemento dominical sobre Aranga de La Voz de Galicia de hace un par de años. En la documentación que conseguí en el Concello de Aranga no viene citada expresamente, aunque si los lindes, una lástima.


     


     

  2. #2 giannini 06 de dic. 2007

    Si no recuerdo mal, Antonio Abelardo Rey Escariz poseía entre su colección documental la denominada Historia de Sobrado, de Villalpando, y juraría que también tenía la de Monfero, manuscrita igual que la anterior, obra de Fr. Mauricio Carbajo.


    La Historia de Sobrado, también de Carbajo, se conserva en la Casa do Gado, en Sobrado dos Monxes, donada con dedicatoria incluida por el último abad del Monasterio al señor de esta casa al ver que la exclaustración era inminente. Esta historia fue copiada por Benigno Cortés -el primero que excavó Ciadella- mientras fue párroco de Vilariño, copia que hoy se encuentra en la caja fuerte de la Biblioteca Xeral de la Universidad de Santiago.


    Azares del destino hicieron que hoy la Historia de Monfero, de Carbajo, esté perdida -o no tanto, que algunos sabemos quien la tiene- al igual que lo está la Historia de Sobrado de Villalpando, pese a que Rey Escariz donó su colección documental al Ayuntamiento de La Coruña, y lo que no se expolió hace bastantes años por quien me callo, sigue en su Archivo Municipal. Esos mismos azares, llevaron la Historia de Monfero, de Villalpando, a Oseira -si no me falla la memoria, que escribo de idem- que es seguramente de donde la toma Sangil, tan cuidadoso como siempre a la hora de ir a las fuentes directas o, cuando menos, a las más antiguas.


    En definitiva, traigo este rollo a colación porque juraría que Rey Escariz también publicó esa demarcación que nos das a conocer, empleando la Historia de Monfero de Villalpando, cuando este documento era parte de su colección. Si tengo tiempo, le echo un vistazo por si ampliase información sobre la zona que estudias.


    -Rey Escariz, Antonio Abelardo: "Privilegio Rodado de D. Fernando II de León por el que acota los términos de las Granjas de Buriz y Labrada, pertenecientes al Monasterio de Monfero : se data en Jema a 2 de diciembre del año 1177". En: Boletín de la Real Academia Gallega, T. 3, año 5, n. 34 (1910) ; p. 229-234.

  3. #3 jfca 07 de dic. 2007

    Ao abandonar a zona alta, o sendeiro atravesa camiños tradicionais á sombra das carballeiras do Val de Cambás. Durante o percorrido atoparémonos o conxunto arquitectónico de Portomazás (constituído por unha palleira e unha casa de sobrado; tamén pasaremos ao carón do Cruceiro da Loba, que limita as provincias de A Coruña e Lugo e os concellos de Aranga, Monfero e Guitiriz, e tamén por San Vitorio (ver apartado de arquitectura relixiosa).

    Esto es lo que da de si la web de Aranga. Aqui se dice que el limite actual está en el Cruceiro da Loba. En el documento que busco (-amos) que estaba escrito en latin se ubica en un marco "hecho" al lado de una de las mámoas (creo que le da un nombre a la mámoa). Pienso que deberia ser pues anterior al de Fernando II.

  4. #4 giannini 07 de dic. 2007

    A ver si es esta la demarcación, que saco del CODOLGA y aparece sin fecha:


    "DE UILLA SUSU hec sunt terminos de uilla Susu, id est per petra Alba, et inde ad mamona de Paramuu et inde ad illa incrucelada de uila Susu, et de Pedri et de Sancti et intrat in antiqua in directo anta, et inde per antiqua de Bolios et uade ad Causo de aqua in Peegada et inde per illa antiqua ad causo de Armada, et inde a mamoa de inter Ardileiros et Uilarino, et inde per illo lombo de Lombario et inde ad illa mamoa de inter Ardileiros et Eldar, et inde ad Ordiales ad illo marco, et inde super illas casas quomodo intrat in ipso regario que uenit de Bolios et uadit ad porto Ludo, et inde per illo rego que uenit de lama Coua, et inde ad petra Alua unde incepimus. Nriquiam habitauit Gubiu Maurus de Superaddo et est de Superaddo".


    LOSCERTALES DE GARCÍA DE VALDEAVELLANO, P., Tumbos del Monasterio de Sobrado de los Monjes, Madrid, 1976, doc. 409, p. 375-376.

  5. #5 giannini 07 de dic. 2007

    Corrijo, no es la anterior, sino esta, que aparece en documento del año 1239 y también recupero del CODOLGA:


    Xristi. sciant tam presentes quam futuri quod orta fuit intentio et inter monasterium Superaddi ex una parte et monasterium Montisferi ex altera, super multis hereditatibus et multis aliis demandis, tandem post multas alterationes et dissenssiones inter se ad positas de consensu partium ad hoc devenerint. abbatis vero monasteriorum predictorum, sic domnus Humbertus Superaddi et domnus Petrus Montisferi de consensu utriusque conventus. posuerunt inter se VIII bonos viros suo monachos videlicet et conversos, secundum quod difinitum est in difinitionibus capituli general que definicio tal est: sic quod si orta fuerit discordia inter aliquas domos ordinis nostri debet persona ordinis terminia alioquim fecerit et ad alium iudicem appellaverit anatema sit. bono vero homines qui fuerint positi arbitri et iudices de consensu utrique partis in causa ista, isti fuerunt videlicet: domnus Rodericus Nuni monachus et vestiarius Ursarius, domnus Johannes Petri monachus et vestiarius de Meira, iudices maiores. alli vero arbitri et iudices cum istis: domnus Julianis prior Superaddi tunc temporis, domnus Iohannes qui fuit abbas Sancti Antonini tunc temporis monachus Superaddi, frater Iohannes Veremundi conversus eiusdem loco, Pele Pelagii maior cellerarius Montisfere, domnus Petrus Calvus monachus, Pelagius de Urtigaria converssus Montisferi. predicti vero arbitri et antiquam intrarent receperunt ab utraque parte fideiussionem pignorata utraque pars staret arbitrio et mandato ipsorum alioquin perderet penam supradictam. isti vero prenominati superius arbitri et iudices in negotio predicto, auditis hinc inter partibus et multa inter se, ad iuvicem proponentibus omne hereditates et possessiones et cautos super quibus erat contentio. cum aliis bonis viris in scipientibus habito inter se et bonorum virorum consilio talem sententiam difiniendo et sustentiendo inter partes protulerint. videlicet in primum inter terminos et divisiones inter monasteria memorata in hoc modus manda quod primus terminus poneretur iuxta cautum Superaddi quod stat ad petram Madraza de inde quomodo vadit per ipsum caminum ad alias petras que sunt ibi positi de inde quomodo vadit ad que dicitur de Munione Sarano ubi stat aliud cautum Superaddi et ibi possuerunt aliam petram de inde quomodo vadit ad mamoam que est propinquor de mamoa que dicitur de Ferronis de inde ad campum galinarium ubi posuerunt aliam petram de inde quomodo vadit ad fontem sacratam et ibi posuerunt aliam petram de inde quomodo vadit ad cautam de ambas igitur mamoas quod est de Superaddo, mandaverunt et iudicando quo quicquid viris vel hereditatis vel possessionis illi de Monfero haberent vel habere debebant intra istos terminos contra Superaddum sit in possessione et dominio monasterii Superaddi cum grangias quarum una vocatur Sanctus Vicentius, altero vero Cambaes superios et istas grangias cum omnibus possessionibus adiudicaverunt monasterio Superaddi. mandaverunt in super quod illud Montefero numquam de cetero in istis terminis nec in toto cauto Superaddi aliquas hereditates vel possessiones seu iura haberent vel possiderent iure hereditario vel lucrarentur quo modo. item mandaverunt et indicando quod quicquid monasterium Superaddi habet vel habere debet iuris hereditatis vel possessionis intra istos terminos contra Monteferum sit in possessione et dominio monasterii Montisferri cum grangia sua de Genestoso cum omnibus possessionibus et hereditatibus quas ibi habent illi de Superaddo vel habere debebant. mandaverunt in super quod illi de Superaddo numquam de cetero in istis terminis nec in toto cauto de Montefero aliquas hereditates possessiones seu iure haberent vel possiderent iure hareditario vel lucrarentur quo quomodo. item in grangiam de Genestoso illi de Superaddo dederunt illud de Montefero. in primis XIII iuga boum et XXX vaccas maiores VI bezerros duorum annorum et XX unius anni, duos boves vetulos, DC rexelos cum sua criatione, XXX et VI capras cum sua criatione, IX caprones, XX et III bestias. VIII archas totium milium et totum panem viridem et siccum, IIII caldaris, III cumeas et alia multa ferramenta, VIII colmenas et ipsam grangiam cum omni sua. quitaverunt etiam eis C aureos quos debebant eis pro quidam mula. item illi de Montefero dederunt illud de Superaddo in grangia Sancti Vicentii et in Cabanis VI iuga boum, V vaccas, VI capras et V porcos, IIII archas, I caldariam I ligonem et I falcem et III falces sitorias et totum panem viridem et siccum. item mandaverunt predicti arbitri et iudices partius superius memoratis quod illi de Superaddo darent illis de Montefero omnes cartas et instrumenta quod habent de hereditatibus et grangia de Genestoso et etiam de hereditatibus quas habeant illi de Superaddo in cauto de Monteferri. mandaverunt similiter que illi de Monteferro darent illud de Superaddo omnes cartas et instrumenta que habeant de hereditatibuss et possessionibus et de gragiis Sancti Vicentii et de Cabanis et de hereditatibus quas habeant vel habere debeant illi de Monteferro in cauto de Superaddo. si forte aliquam pars aliquam cartam de pronominatis hereditatibus vel de aliis querimoniis vel demandis quas partes hoc usque inter se proposuerint sibi maliciose retinuerit vel in aliquo tempore ipsa carta in palam venerit nullum omnino robur habeat ipsa carta et pro falsario qui talem ostendit habeatur et penam incurrat infratrus nominata. mandaverunt predicti arbitri quod omnes actiones et demande quas partes inter se huciusque proposuerunt vel habuerunt penitus sopiantur. preterea mandaverunt quod pascua et ligna et aqua ab utraque parte in pace et amicabiliter et sin dampno vertatur. istam vero sententiam predicte partes unanimiter et concorditer acceptaverunt et receperunt. statum est a predictis arbitris ad istam sententiam confirmandu de consensu parcium quod pars que contra cartam et sententiam venerit vel maliciose contradixit pectet voci regie mille aureos et parti adverse demandam duplatam. carta nichilominus in suo robore permanente. acta fuit in monte iuxta petra madrazu. sub era MCCLXXVII et quotum octavo idus aprilis. regnante domno Fernando in Castella et Toleto, Legione et Gallecia et Corduba. Roderico Gomez tenente Monte Rosum et Trastamar et Montem Nigrum; Munione Fernandi meirino regis in Gallecia, Johanne Arie archiepiscopo in Sancto Iacobo. et nos predicti arbitri sigilla propria non habemus sigilli abbatem Superaddi et Armentarie et Montisterri, sententiam nostram et presentem cartam fecimus communire in perpetuum valiturum testes ante qui presentes fuerunt. domnus abbas Sancius Armentarie; Gundisalvus Roderici monachus eiusdem; Julianus prior Superaddi; Petrus Velaci subprior Ursarie, Johannes Veremudi conversus, Petrus Petris conversus Superaddi, Martinus mercator conversus Superaddi, Petrus Furtuniz, Petrus Muniz, Johannes Alfonsi, Rodericus Pele conversi Superaddi, Martinus prior Montisferri, Pelagius Pele cellerarius maior eius, Martinus Iohannis infirmarius eiusdem, Petrus Iohannis, Petrus Roderici, Petrus Calvus monachi Montisferri, Petrus Fernandi conversus eiusdem, domnus Alfonsus clericus Sancte Marie de Viriis, P. Alfonsi, P. Didaci, clerici, P. Iohannis clericus de Aranga, Fernandus Fernandi, ---- Fernandi fratres Sancti Georgi milites, Johannes Odoarii, Johannes Pele, Ovecus Froile, Dominicus Oveci, milites, A. Roderici armiger, Martinus Grandal, Pelagius P. Lubeci, Pelagius Petri clericus ecclesie de Aranga, Johannes qui notuit".


    PORTELA SILVA, E., La colonización cisterciense en Galicia (1142-1250), Santiago de Compostela, 1981, pp. 182-185.

  6. #6 Onnega 07 de dic. 2007

    Muchas gracias Giannini, al final lo encontraste en el CODOLGA. Lo que cuentas de esa historia manuscrita por Carbajo no veo que la haya manejado López Sangil; en su libro Historia del monasterio de Santa María de Monfero tiene un capítulo dedicado a transcribir total o parcialmente los siguientes memoriales:

    A. El que ya he mencionado, con letra fundamentalmente del XVII y que recoge el texto de Villalpando, se conserva en el AHN, sección de Códices, signatura antigua 303 y actual 259B.
    B. Ms. "Fundación del Monasterio de Monfero" del Archivo del Reino de Galicia, fondo Vaamonde Lores, letra del XVII, también figura en su primera página que el autor es Villapando.
    C. Parte del libro "Tumbo de este Monasterio y de sus feligresías de San Fiz y Santa Juliana, Gestoso, Labrada y Buriz", siglo XVIII. Se conserva en el Archivo del Reino de Galicia, signatura C-256. En el lomo tiene la signatura 50 que era la de la biblioteca del monasterio.
    D. Códice del año 1561 titulado "Tumbo viejo de las escrituras del archivo", se conserva en el Archivo Histórico Municipal de A Coruña, sin signatura, fondo Martínez Salazar. Es un índice de la documentación conservada en el monasterio en 1561.
    E. Ms. "Fundación del Imperial Monasterio de Monfero", en el Archivo Histórico Municipal de Betanzos. Parece que del siglo XVIII con adiciones. En la guarda figura "Propiedad de D. Andrés López Carballeyra, Capitán de Infantería de Betanzos. A su muerte pasó a la del Notario de Betanzos D. Pedro Valeiro Varela, admirador de tan monumental edificio, año de 1833".

    En este último E es donde Sangil pone una referencia a Oseira: "Couceiro Freijomil, en su obra Historia de Puentedeume, cita y copia algunos párrafos de este manuscrito. Considera que fue compuesto por un religioso archivero de Monfero en el siglo XVIII, en concreto en 1787, y adicionado por otro hasta la exclaustración. Añade que una copia de este documento le fue facilitada por el abogado de Puentedeume Don Carlos Pardo Rodríguez, perteneciente a su abuelo Don Rodrigo Pardo González [...]. Esta copia se encuentra hoy en el archivo del Monasterio de Osera, caja 43, nº 1. En mi opinión este memorial es una copia abreviada del documento A".

  7. #7 Onnega 07 de dic. 2007

    La mámoa de Ferronis está cerca del cruceiro da Loba, tengo que volver a fotografiarla, a ver si mañana. 

    En el estudio del Grupo de Arqueoloxía da Terra de Trasancos describen el túmulo 33 de su inventario: "Ferreiro da Loba, situado ó O do Cruceiro da Loba (coordenadas UTM 585354’61 - 4793280’82, xeográficas 7º 56’52”65-43º 17’12”24). Emp.: chaira. Alt.: 639 m. Reg.: 550 m. Sust.: metagrauvacas feldespáticas, ollo de sapo de gran fino. Terr.: praderías. Med.: 30 N-S x 19’50 L-O x 2’20 m de alto, burato de 8’50 de Ø x 0’80 m de profundidade. Est.: malo, está cortado polo L. No centro do burato hai un esteo/marco de seixo de 0’80 x 0’80 m. Existe outro túmulo a poucos metros do Cruceiro da Loba (cara ó SO) que pertence ó concello de Cambás (Aranga). Referencia documental: «...de inde quomodo vadit ad mamoam qui est propinquor de mamoam que dicitur de Ferronis...»"

    Es lo que se describe en el documento que puse en #5 como "a un marco que ay fincado en la forxa do ferreyro da Loba, dende allí por el camino francés, como se va a San Vitorio". Supongo que la mámoa se veía como una "forxa dun ferreiro", otros veían y ven "fornos" en ellas... 

  8. #8 giannini 08 de dic. 2007

    Pues el puente sigue por allí a la espera de que algún día, cuando retiren el relleno, alguien le eche un vistazo a los cimientos.


    En cuanto a los memoriales, tengo me verlo con más detalle, que cuando escribo de memoria, me puedo confundir. Juraría que Rey Escariz disponía de varios memoriales o historias de Sobrado y Monfero, tanto de Carbajo como de Villalpando. Martínez Salazar y Rey Escariz estuvieron de uñas durante una buena temporadita, tal vez porque Martínez Salazar intentó boicotear la Historia de La Coruña que intentaba publicar Rey Escariz por sus propios medios, en una época en la que existía la editorial Andrés Martínez; tal vez también porque cuando Martínez Salazar fue nombrado cronista oficial de lacoru, Rey Escariz escribió al alcalde quejándose de este nombramiento y señalando que había otros autores como Florencio Vaamonde, Murguía, Francisco o Antonio María de la Iglesia, que llevaban más años dedicándose a escribir sobre la ciudad y contaban con más méritos... En esta pugna tan entretenida que sostenían, escribe Martínez Salazar en un artículo dedicado a Monfero:


    "Sobre "El Monasterio de Monfero" el ilustrado y laborioso escritor D. Antonio de la Iglesia publicó en 1863, en el tomo III de su revista Galicia, un trabajo que debe leerse, y al cual pueden servir estas notas, sino de complemento, por alcanzar sólo hasta el siglo XV, de adición por lo menos, hasta que a la persona que guarda avaramente la historia manuscrita del Monasterio, redactada por otro monje del mismo, se le antoje darla a conocer".


    Martínez Salazar, Andrés: "Apuntes para la historia del monasterio de Monfero". En: Boletín de la Real Academia Gallega.-- T. 1, n. 8 (1906) ; p. 172, nota 3.


    Pues bien, estoy seguro que el "avaro" era Rey Escariz. A ver si encuentro las referencias en donde se dice cuales eran las historias de Monfero y Sobrado que poseía.


    pero entrando en el tema, con respecto al artículo que citaba ayer:


    -Rey Escariz, Antonio Abelardo: "Privilegio Rodado de D. Fernando II de León por el que acota los términos de las Granjas de Buriz y Labrada, pertenecientes al Monasterio de Monfero : se data en Jema a 2 de diciembre del año 1177". En: Boletín de la Real Academia Gallega, T. 3, año 5, n. 34 (1910) ; p. 229-234.

    Me he encontrado con una demarcación algo distinta, pero lo que más me sorprende es una nota introductoria del autor en la que se alude a un croquis, tal vez perdido -o tal vez en las mismas manos que supongo-:

    "Entre los interesantes privilegios concedidos por D. Fernando II de León al Imperial Monasterio de Santa María de Monfero y a su Abad D. Juan, monge que fuera de Osera, se encuentra el expedido en la villa de Jema a cuatro nonas de diciembre de la era mil doscientos quince (año 1177), por el cual acota las granjas de Buriz y Labrada.

    El original del mencionado privilegio hállase redactado en latín, y sin duda con ánimo de sostener alguna contienda, fue remitido a la Corte en noviembre de 1745 y presentado por el P. Fr. Andrés Lerín, Procurador General de la Orden de San Bernardo, a D. Miguel José de Aoiz, Secretario de la interpretación de Lenguas, a fin de que lo vertiese al castellano y espidiese un testimonio en debida forma.

    Al propio tiempo, la Comunidad, dispuso que persona competente hiciera un croquis de las comarcas comprendidas en el coto concedido por el Soberano de León, cuyo croquis, lo mismo que el citado privilegio original y testimonio en castellano, los conservo".

    Entrando en la demarcación que transcribe, procedente del testimonio, leo:

    "desde el puerto que está entre el Campo Gallineiro y Villar de Voade y desde allí como se va desde el mismo Puerto en derechura a la Fuente de los Sagrados, de allí en derechura como se extiende al Puerto de Lea, de allí por la misma agua en derechura al Puerto que llaman Largo, y de allí como se sale del mismo Puerto, y se va al Puerto que llaman de los Carres, y de allí como se sale del mismo Puerto y se va a la Piedra que llaman de Vasquas, y desde allí de la misma Piedra se va a la Arca que llaman Villar Silbestro, y de allí como se va a la cumbre del Monte que se llama Piedrasola, desde allí por la cumbre del mismo Monte, y corre en derechura á Mamoan de Corviti, de allí al Monte de Curatelu, de allí como se extiende en derechura del mismo Monte a la Arca que llaman Tascais, de allí por la misma Arca, según se extiende en derechura al Puerto que se llama de San Pedro; de allí como se sale de dicho Puerto y se extiende en derechura a Mamoan, que se llama de Alfonso, de allí por la misma Mamoan al lugar que llaman Nido de Cornelia; y de allí del mismo Lugar, y se extiende en derechura a la Piedra de Jove; y desde la misma Piedra, y se extiende en derechura al Coto de Lestido. Y hacemos esta liberación y donación perpetuamente por sufragio de nuestras almas,y de nuestros Parientes...".

  9. #9 giannini 08 de dic. 2007

    Acabo de hacer un par de llamadas, y me dicen que la ermita está en San Pedro de Feás y se la conoce por San Roque de Flores. Te dejo un texto y un enlace que ahora tengo que salir:


    "A capela de San Roque


    No lugar en onde, na antigüidade, se situaba a croa ou recinto central do castro, agora pódense observar os restos da capela de San Roque. Distínguese a nave e a ábsida rectangular. Conserva un arco de triunfo de traza gótica, sustentado por dúas semicolumnas de fuste curto, con bases e capiteis de tradición románica. O interior estaba completamente decorado con pinturas datadas no século XVI.




    Sobriño Cevallos, J. E Veiga Ferreira, X.M. recollen tradicións e crenzas que sobrevivían ata hai pouco tempo arredor deste lugar. Unha destas crenzas, de clara tradición pagá, consistía en dar unha volta arredor da capela cunha vaca atada, co fin de que esta quedase preñada. Ao finalizar metíase por debaixo da porta principal un patacón dicindo: “Que o San Roquiño nos axude”.




    Neste lugar celebrábase unha festa os días oito de cada mes, a Feira do Oito, aínda que pouco a pouco se foi perdendo e deixou de celebrarse nos anos corenta".


    http://www.aranga.es/content/view/78/108/1/3/lang,gl/ 




    Me dice el amigo que me proporcionó el nombre, que conserva fotos en las que aparecen las pinturas, y que la ermita se cayó no por un incendio, no; se cayó de puro abandonó...

  10. #10 Onnega 08 de dic. 2007

    Hoy he vuelto por allí, aunque no era el día más indicado, en el páramo de la sierra había muchísima niebla. Os dejo una foto hecha sobre las 17 h:

    Encontré la medoña junto al cruceiro da Loba, y la he puesto en las imágenes enlazadas al artículo. No ví en su cono de violación nada más que matorral. Un poco más alejada y bien visible desde la carretera hay otra mayor (media medoña, la otra parte arrasada para hacer de cómaro). No sé cuál de las dos es la de Ferronis: "de inde quomodo vadit ad mamoam que est propinquor de mamoa que dicitur de Ferronis de inde ad campum galinarium". Parece que la grande sería la de Ferronis y la pequeña la que hacía de límite, junto al cruceiro da Loba, que sigue siendo límite territorial. Da un poco lo mismo, al estar tan juntas, lo interesante es que el camino francés iba de ahí hasta San Vitorio: "de allí por todo el camino franzés a un marco que ay fincado en la forxa do ferreyro da Loba, dende allí por el camino francés, como se va a San Vitorio".

    He hecho la ruta y la he geoposicionado.

    Y como últimas novedades de la zona: están metiendo el gasoducto y está todo lleno de zanjas, balizas (por ej. el cruceiro da Loba está balizado, la medoña adyacente no), las carreteras levantadas y embarradas... Esperemos que no pase ninguna desgracia.

    Giannini, ¡qué pena de croquis! Gracias por la información sobre San Roque.


  11. #11 jfca 09 de dic. 2007

    Ese é:


     "a un marco que ay fincado en la forxa do ferreyro da Loba",


    <anque pareza mentira, e si non o remedia ninguen, arrasaronno todo>


    ¿sabedes quen fai o estudo arqueolóxico?....


    .eu , si...e é incrible......


    Non é ése o marco,  Onnega,


    espero que non lles dé de ir por alí coa tirada do gas. O da Pedra Xemelga das Mouras foi nos 50, voárona con pólvora, asi mo contou quen o fixo, arrepentido ,eso si,


    foi para facer unha pista forestal, dixo,  que hoxe leva aos aeroxeneradores. ¡que ben a aproveitaron!.. e que mal cadran na paisaxe.....


    Estou moi ocupado, mais ben liado, estos dias, que senon quedaria con moito gusto ali con calquer de vos para recoñecelo e enseñárvolo. E para conocernos também.


    Queda a esquerda da pista forestal, visto dende a Pegada de Roldán. Non queda no camiño, por eso é que non está destruiido. (ou non estaba o ano pasado).


    >>>>Imos ter que voltar como Asociación para ver, si é, a destrución coma ti dis, e reclamar.... unha vez mais, ... os noso dereitos, os dereitos a nosa  Historia <<<


      


     

  12. Hay 11 comentarios.
    1

Si te registras como usuario, podrás añadir comentarios a este artículo.